Management consultant John van der Borg stelt dat heroïsche eigenschappen, zoals moed, onverschrokkenheid, eer en visie, van een gewone organisatie een buitengewone organisatie maken.
Heeft u de film "Apocalypto" van Mel Gibson gezien? Het begint met de volgende quote van de historicus Will Durant: "A great civilization is not conquered from without until it has destroyed itself from within." Daarmee wordt duidelijk een parallel getrokken naar de huidige wereld. Gibson ontdekte tijdens het schrijven dat veel van de situaties die zich destijds voordeden, ook in de huidige wereld voorkomen. Mensen denken dat zij tegenwoordig zo verstandig en redelijk zijn, maar wij zijn onderhevig aan dezelfde krachten. En wij zijn ook in staat tot buitengewone en heroïsche daden.
De film start in het vredevolle tentenkamp van de familie van de hoofdpersoon "Jaguar Paw" in het hart van de jungle. Jaguar Paw wordt ontvoerd en naar een door angst onderdrukte gemeenschap gebracht. Door enkele toevalligheden weet Paw te ontsnappen. Hij vecht zich een weg terug, geleid door liefde voor zijn gezin, familie en om de Maya beschaving van een naderende ondergang te redden.
Paw had een duidelijk doel. Dat hielp hem door alle gevaren heen en maakt hem tot een held. Bekijk nu het management in uw eigen organisatie. Zijn daar helden bij? Bent u een held?
John van der Borg realiseert zich dat deze vraag vreemd klinkt. De huidige maatschappij richt zich immers op "niet het hoofd boven het maaiveld uitsteken". Maar om de gezapige economie het hoofd te bieden is er wellicht meer behoefte aan leiders die op de zeepkist gaan staan en hun werknemers een doel geven om voor te vechten.
Het is tijd voor heroïsch leiderschap! Organisaties hebben zich ontwikkeld van het industriële model in 1940 tot de 60er jaren, het teammodel in 1970 tot de 80er jaren tot zelfsturing in 1990 tot in 2000. Veranderingen in de economie, ongeïnspireerd leiderschap, gebrek aan visie en chaos (of op zijn minst onduidelijkheid) op de werkvloer, maken dat mensen gaan zoeken maar positieve rolmodellen. Nu is het tijd om mensen samen te brengen en een gemeenschappelijk doel te geven: de visie van succes!
Natuurlijk zijn er managers die niet de kennis en kunde hebben om heroïsche leiders te zijn. En een aantal ziet wel dat zijn of haar medewerkers training nodig hebben, maar ziet niet dat zij dat zelf ook nodig hebben. Gelukkig is die laatste soort een minderheid. De meesten willen graag leren wat van der Borg de essentie van leiderschap noemt: strategisch denken, tijd besteden aan beeldvorming en planning, en operationele zaken overlaten aan het operationele niveau.
Van der Borg, die ruim 15 jaar als zelfstandig ondernemer gewerkt heeft, is gespecialiseerd in het trainen van leidinggevenden om een "held" te worden. Dit zijn 8 eigenschappen die passen bij heroïsch leiderschap:
1. Helden hebben een passie. Het kan een doel een obsessie of een roeping genoemd worden. De terminologie is niet belangrijk. Goede leiders hebben een duidelijke missie in hun leven. Deze missie maakt het onderscheidt tussen een manager en een leider. In Apocalypto vecht Jaguar Paw zijn weg door de jungle omdat hij een doel heeft. Wat is uw doel?
2. Helden creëren een visie. Een doel kan alleen behaald worden als u daar een duidelijk beeld van heeft, en dat ook kunt communiceren. Denk groots! Ín films als Braveheart en Saving Pvt Ryan lukt het de leiders om hun mensen een gezamenlijke vijand of een doel te geven. Hun mensen zijn zelfs bereidt om daarvoor hun leven te geven. Zakelijk kan een gezamenlijke vijand gevonden worden in de economie, de concurrentie of inefficiëntie. De energie van mensen wordt gebundeld om deze vijand te verslaan.
3. Helden leiden vanaf het front, niet vanuit de achterlinies. Helden zijn niet bang voor vieze handen. Ze zijn daar waar het meeste gevaar dreigt en het hardst gewerkt moet worden. U krijgt begrip voor het werk dat anderen moeten verrichten en de moeilijkheden die zij daarbij tegenkomen.
4. Strijders weten dat er kracht in teams zit. Waar zou de strijder zijn als hij er niet op kon vertrouwen dat zijn mensen met hem vechten en rugdekking geven. En waar zou u zijn zonder uw medewerkers. De held zal mensen samenbrengen, maar niet om zelf in de spotlights te staan. Hij of zij leeft mee met het team en zal zorgen dat alle leden erkenning krijgen voor hun inspanningen. Juist dat laatste is belangrijk als een cultuur van "commandeer en controleer" dreigt. De jongere generatie (twintigers en dertigers) lijkt eerder loyaal te zijn aan collega's dan aan de organisatie. Dit is een goede ontwikkeling. De eenling is immers een makkelijker prooi dan een goed team waarin iedereen voor de ander wil vechten.
5. Helden nemen risico's. Het weigeren om ten onder te gaan en je vijanden te laten winnen maakt zelfs het sterven eervol. Een organisatie zal haar grenzen en werkwijzen blijvend moeten onderzoeken. Als grenzen niet verlegd worden, als er geen fouten gemaakt worden, maar ook geen vernieuwing is, dan gaat de organisatie sowieso ten onder.
6. Helden houden hun hoofd erbij tijdens een crisis. Jaguar Paw gaf niet toe aan angst en paniek. De meest angstaanjagende momenten werden kalm en geconcentreerd tegemoet getreden. Leiders doen hetzelfde. Zij nemen een standpunt in en verdedigen dat, als zaken niet goed gaan. De beste manier om betrouwbaar gevonden te worden, is door correct en standvastig te zijn als u onder vuur staat. Helden trekken zich niet terug als de economie even tegenzit, zij zoeken naar kansen.
7. Helden staan 24 uur per dag klaar voor de strijd. Om in leven te blijven moest Jaguar Paw zich tijdens zijn terugreis volledig concentreren op de reis en de volgende uitdaging. Leiders moeten er ook voor zorgen dat zijzelf en hun mensen steeds getraind worden. In goede en in slechte tijden moet je voorbereid zijn op de volgende slag. Mensen willen graag meer leren, zich specialiseren of breder ontwikkelen. Dat is hun mes of zwaard. Ook leiders moeten leren te overleven, verouderde kennis plaats laten maken voor nieuwe. Dat een bepaalde management stijl tien jaar geleden werkte wil immers niet zeggen dat die ook in de huidige economie werkt.
8. Helden zijn coach en leraar. Een strijder leert niet alleen zijn mensen alles wat nodig is om te overleven, maar leidt ook zijn potentiële opvolgers op. Dit betreft niet alleen de reguliere trainingen, maar ook alle informele contacten, in de gangen, bij het koffieapparaat tijdens de lunch, overal. Iedereen zou iemand moeten coachen.
Tijden van nood zijn een uitstekende gelegenheid voor helden om op te staan. De huidige economie is niet negatief, maar een uitgelezen kans om de organisatie voor te bereiden op de groei die onvermijdelijk zal volgen.
Het is tijd om uw organisatie te vormen tot een messcherpe eenheid. Leiders zouden hun mensen moeten trainen op het voorkomen van verspilling en inefficiëntie. Zelf moeten ze als een gespannen snaar klaarstaan voor de kansen die de opbloeiende economie zal bieden. Geen angst en gebrek aan moraal, maar communicatie en loyaliteit zijn de benodigde eigenschappen. Als de economie weer aantrekt zullen uw medewerkers niet hard weglopen naar de concurrentie, maar bij u blijven om samen het succes te proeven.
John van der Borg
Business consultant, motiverend spreker, ervaren trainer en coach. Hij leidt Sigma-M, een organisatie gericht op organisatieontwikkeling en trainingen. Bel hem op 0341-264700, of stuur een email naar jvdborg@sigma-management.nl. Meer informatie en artikelen staan op de website www.sigma-management.nl.
John van der Borg publiceert een aantal artikelen per jaar. Wilt u nieuwe artikelen ontvangen per e-mail, stuur dan even een bericht. Terug naar het overzicht van eerder verschenen artikelen.
Natura Magistra
de natuur als leermeester
© 2006 Sigma-M - www.sigma-management.nl - disclaimer webdesign SayB